Attika Architekten heeft in het centrum van Vathorst de kans gekregen ideeën op hoofdlijnen uit te werken tot in detail. Naast het stedenbouwkundig plan ontwierpen wij de inrichting van de openbare ruimte en veel van de omringende gebouwen. Met behulp van een al dan niet verzonnen geschiedenis, en met inzet van zowel de ratio als intuïtie, is een stadsdeel ontstaan met de kenmerken van een gegroeide stad.
Ons Masterplan voor het centrum van Vathorst (2004) volgt de knikkende lijn van een weggetje door de polder van vóór Vathorst. De geprojecteerde bouwblokken versterken deze historische lijn met verwijdingen, vernauwingen, doorzichten en dwarsverbanden. Een tweede uitgangspunt voor het masterplan is de radicale menging van functies. Niet hier wonen en daar winkelen, niet hier de scholen en daar een park, maar alles zoveel mogelijk door elkaar: wonen boven winkels, auto’s in het winkelgebied, en groen tussen de gebouwen. De scholen, een bibliotheek, een kerk, staan tussen al het andere.
We bedachten het centrum van Vathorst als de ontwikkeling van een nederzetting aan het oude lint. De architectuur van de gebouwen verbeeldt deze geschiedenis. Het resultaat is een herkenbaar stadsdeel met reminiscenties aan het dorpsplein omringd door herenhuizen, grotere en kleinere panden, traditionele gevels naast eigentijdse invullingen, en werkplaatsen herontwikkeld tot winkels en woningen. De gebouwen ondersteunen zichtlijnen met ornamenten, een klok, of een geveltekst. En van dichterbij met een palet aan kleur en architectonische details.
Ook de inrichting van de openbare ruimte is meer dan alleen functioneel. Soepel gevormde zitelementen omarmen eilanden met een veelkleurige beplanting. Ze begeleiden logische looplijnen en vormen en passant kleinere plekjes. De oude eik staat prominent op het eikenplein. Grote zwerfkeien, Amersfoortser kan haast niet, regelen het verkeer. Het waterwerk met werkende pomp spuwt ijzerhoudend water en trekt een spoor door de ruimte. Fraaie keramische bestrating markeert looproutes of verblijfsruimten in kleur en legpatronen. Zelfs de grote parkeerplaats heeft dankzij de bestrating en warm en aangenaam karakter. Zo maken we een karaktervolle omgeving waarin je je ook buiten thuis kan voelen.
Geschiedenis is niet alleen aanwezig in het omarmen van wat er concreet aanwezig is, zoals het knikkende lint en de prachtige eik op het eikenplein. Maar ook door van wat er had kunnen zijn.. Want als je toekomst mag verzinnen, waarom dan niet en bijbehorend verleden? Het maakt ons vrij gebouwen te versieren met ornamenten als de betonnen emoticons aan het eikenplein of de stalen zwaluwen boven de winkels aan het Leeghwater. Het enthousiaste gebruik van de ruimte vervult ons met trots en plezier.
2019
