Een visionaire architect, een initiatiefrijke bewoner en een meebewegende gemeente waren de belangrijkste spelers in het transformatieproces waarmee 23 appartementen voor moderne ouderen zijn gerealiseerd in de voormalige openbare bibliotheek in Amersfoort. Het karakteristieke pand uit de Bossche School stond aanvankelijk op de nominatie om gesloopt te worden. Daar kwam het gelukkig niet van. CPO Boekhuis was de katalysator voor het herontwerpen van park Zonnehof en restaureren en opnieuw in gebruik nemen van het Rietveld paviljoen. Het was een opdracht met een sterke samenhang tussen landschap, erfgoed en herbestemming.
Om hun gezamenlijke initiatief van de grond te krijgen, moesten Jan Poolen van ZEEP en Barbara Bastiaanssen van POWER (een culturele vereniging voor ouderen) een aantal obstakels overwinnen. Op de eerste plaats diende het voormalig bibliotheekgebouw verworven te worden. De openbare tender van de gemeente werd gewonnen op basis van de uitzonderlijke visie, die hergebruik van een karakteristiek gebouw met de vergroening van de publieke ruimte en nieuwe woonvormen voor ouderen combineerde. Iets waarmee echt waarde aan de stad kon worden toegevoegd. Een tweede obstakel was het binnenboord houden en krijgen van de beoogde bewoners die niet zouden terugdeinzen voor het intensieve proces dat bij een dergelijk Collectief Particulier Opdrachtgeverschap komt kijken.
Tegelijk met het Boekhuis is de aangrenzende openbare ruimte aanpakt. Tot voor kort was dat een rommelig parkeerterrein, waar Rietveld’s paviljoen de Zonnehof aan grenst. Inmiddels is deze ruimte omgevormd tot pocketpark. Het Rietveld paviljoen, dat net zoals de bibliotheek leeg was komen te staan, wordt daarmee een nieuwe toekomst geboden.
Na studie naar het voormalig bibliotheekgebouw bleek dat alleen het casco behouden kon blijven en de schil vernieuwd moest worden. Hierbij is dicht gebleven bij de oude structuur, waaraan een nieuwe hedendaagse bouwlaag is toegevoegd. Binnen deze structuur is ruimte gegeven aan de wensen van de bewoners, wat heeft geleid tot variatie in gevel, plattegrond en identiteit. Het getransformeerde gebouw telt 23 koopwoningen, een gemeenschappelijke kelder met werkruimtes, een lobby als ontmoetingsplek en een gedeelde torenkamer die ook als logeerkamer gebruikt kan worden, de spreekwoordelijke kroon op het werk.
Al in 2015 werd – hoe kan het ook anders – voor de naam Boekhuis gekozen. Op allerlei manieren wordt gerefereerd aan het vorige leven van dit gebouw: in het hekwerk aan de achterzijde van het pand zijn citaten uit de Nederlandse literatuur verwerkt en de gemeenschappelijke ruimte is voorzien van een enorme boekenkast waar de bewoners hun eigen collecties kunnen plaatsen en delen. Op die manier wordt het verhaal van de bibliotheek doorgegeven. Het Boekhuis is een gebouw met een verhaal, dat dankzij haar vroegere publieke functie, onderdeel is van het collectieve geheugen van de stad.
2017
David Pronk, ZEEP architects and urban designers, Heilijgers bouw
