Tip: Fototentoonstelling Schuilenburg 50 jaar

De Amersfoortse wijk Schuilenburg bestaat dit jaar 50 jaar. Om dit te vieren organiseerde een werkgroep van buurtbewoners en organisaties in de wijk een fototentoonstelling over en met bewoners. Ook kwam er een korte Schuilenburg-film tot stand. De foto’s vormen een reizende fototentoonstelling, die verschillende plekken in de wijk aandoet. Klik hier voor de foto's en zie hier een korte film van Erik van Marissing en Ralf Silvius.

 

FASadE stelde fotograaf Rufus de Vries een aantal vragen naar aanleiding van dit initiatief:

• Brengt zo’n fotoproject bewoners ook blijvend dichter bij elkaar, denk je?
  Nou, dat wil ik niet overschatten. Wat dus wel zo is, is dat er een concrete ‘happening’ is geweest, door het maken van de foto en dat daar een concreet resultaat van is. Als je nuchter bent, laat je het daar bij. De foto’s worden uitgebreid geëxposeerd en dat biedt ook mogelijkheden om het samen over de buurt te hebben. Evenals de aandacht in de pers en de set ansichtkaarten van de foto’s die beschikbaar worden voor bewoners die vrijwilliger zijn. Je zou na kunnen denken of je dit, zij het met een ander thema, kunt herhalen. Je bouwt dan aan een concrete ‘geschiedenis’ met beelden van een buurt en mensen worden letterlijk zichtbaarder.
  
  
• De werkwijze van enscenering van fotobeelden ligt in het verlengde van de manier waarop de serie Buurtbanden in Amsterdam-Noord tot stand kwam. Pakte de aanpak in Amersfoort anders uit?
  Ja, in de buurtbandenseries (op www.buurtbanden.nl) schakel ik van de ene bewoner naar de andere bewoner en speel ik een alledaagse scene met de bewoners. Bij deze serie had ik duidelijk een bepaald soort scene voor ogen: slingers ophangen in het kader van het 50 jarig jublileum aan de bomen die decennialang hebben kunnen groeien in de wijk. De buurtbandenseries vereisen meer onderzoek om te weten welke mensen met elkaar contact hebben en waar ze dat hebben. Daar was voor deze opdracht te weinig tijd voor omdat ik vlak voor de zomervakantie ben begonnen.
  
  Wat aan deze serie tof was, was dat ik heel duidelijk kon sturen in de vormgeving van de foto’s qua standpunt, kleurgebruik , verlichting en terugkerende elementen. En ik hoop dat ik iedere keer iets van de ‘gein’ heb kunnen laten zien om met elkaar dit te kunnen maken.
  
  
• Vanwege de Corona-maatregelen exposeer je de foto's op verschillende plekken in de wijk, zoals in de trappenhuizen. Krijg je iets mee van de reacties van bewoners?
  Ja, ik kom daardoor veel in contact met bewoners. Bij flats met een VVE heb ik vooraf contact. Tijdens het ophangen vang ik de reacties op. Mensen reageren positief en vinden het leuk dat er iets wordt gedaan in het kader van het 50-jarig bestaan. ‘’Feestelijk’’ is toch vaak de eerste reactie op de foto’s, ook vinden mensen het leuk dat er meerdere dingen tegelijk te zien zijn op één foto. Latifa, een bewoonster van de flat aan de Ariaweg zei: "de buurt gaat de laatste jaren enorm vooruit. Wat fantastisch dat dit met deze foto’s zo zichtbaar wordt en wat heerlijk om naar te kijken’’.
  Het mooie van deze manier van exposeren is dat de tentoonstelling beweegt. Vaak is in de portieken plaats voor één tot drie foto’s. Om de twee a drie weken wil ik de tien-delige serie doorschuiven.
  
  
• De wijk Schuilenburg bestaat 50 jaar. Er is in die halve eeuw veel verandert wat betreft bewonerssamenstelling, maar ook wat betreft de gebouwde omgeving. Past de wijk momenteel voldoende bij de bewoners vind jij?
  De grootste wijziging qua bebouwing is natuurlijk het Hogekwartier. Daardoor is het aanblik van de wijk vanaf de Hogeweg veel beter geworden. Toch zijn dit ook alleen maar woningen en krijgen we er geen winkels, werkplekken of andere gezamenlijke plekken bij. En dat is jammer vind ik, iets meer reuring vind iedereen prettig, vermoed ik. Je moet nu altijd de wijk uit voor een boodschap, wat vaak gebeurt met de fiets of auto, terwijl lopen veel meer kans biedt op ontmoeting.
  Het zou fijn zijn wanneer er meer zichtbaar wordt van het leven. Er zullen ongetwijfeld door Corona tientallen mensen in de wijk thuiswerken. Deze zijn echter amper zichtbaar. Er zijn veel ouderen in Schuilenburg met een beperkte actieradius. Ook die vinden het prettig onderdeel uit te maken van het alledaagse leven. Daar horen werk, winkels en andere ontmoetingsplekken bij. Tot slot kunnen we stoer doen over een multiculturele wijk, wanneer we elkaar niet ontmoeten of dingen samen doen stelt dat ook niet zo veel voor.
  
  
• Heeft het maken van de serie jouw eigen kijk op de buurt verandert?
  Nou zeker. Mijn beeld van mijn buurt wordt steeds ‘gelaagder’. Daarmee bedoel ik dat je steeds meer weet van de wijk, relaties krijgt en meer ontmoetingen hebt, simpelweg doordat ik veel mensen heb leren kennen. Dat is ook de reden waarom ik de series Buurtbanden maak. Geschiedenis, netwerken en verlangens zijn op het eerste oog niet zichtbaar. Wanneer ik nu door de wijk fiets, word ik daar aan herinnerd door de mensen die ik eerder heb ontmoet.
  
  
• Heb je een goede raad voor de plannenmakers in de stad?
  Probeer, desnoods met tijdelijke interventies, de reuring op gang te brengen. Ook de vis- en patatboer op het Schuilenburgerplein zijn hier voorbeelden van. Besef dat ZZP-ers in elke straat werkzaam zijn, maak ze meer zichtbaar, of biedt ze hiervoor gelegenheid door werkruimtes te creeeren in de plinten van gebouwen of een verzamelgebouw op een transparante plek. In Liedert wordt er bij de Horsten geëxperimenteerd met nieuwe bedrijfjes. Benut het feit van massa in de wijk door de hoeveelheid flats en de twee woontorens die er bij zijn gekomen. Er zijn heel veel mensen met heel veel capaciteiten op een relatief klein gebied. Maak (binnen)ruimte in de nieuwe opzet van het Operaplein voor initiatieven van of voor bewoners. Wanneer je wilt dat bewoners zich inzetten voor hun buurt, dan moeten er ook plekken zijn waar dat kan.
  
  Tot slot nog een compliment: Op de Ariaweg zijn de flats een paar jaar geleden goed gerenoveerd. Daarbij is niet bezuinigd op de vierkante meters van de entrees en daar maken bewoners heel regelmatig gebruik van. Er zijn zelfs al bruiloften gevierd.